ธรรมะกับชีวิต เรื่อง ภาวนา

ธรรมะกับชีวต เรื่อง ภาวนา ... เมื่อเอ่ยถึงคำว่า ภาวนา ก็อาจมีคำถามตามมาว่า ภาวนาคืออะไร ใครควรภาวนา ภาวนาแล้วได้อะไร บางครั้งก็พาลเข้าใจไขว้เขวไปว่า การภาวนาเป็นเรื่องของคนแก่หรือนักบวช เท่านั้น ความจริงแล้ว ภาวนามีความหมายว่า การทำให้เกิด ให้มี ให้เป็นขึ้น ได้แก่ การทำความดีต่าง ๆ ให้เกิดมีขึ้นที่กาย วาจา ใจ ของเรานั่นเอง คำพูดหลาย ๆ คำ เช่น การศึกษา การอบรม การสัมมนา การวิจัย เป็นต้น ล้วนมีความหมายเดียวกับการภาวนาทั้งสิ้น จุดมุ่งหมายที่ตรงตัวในการภาวนาก็คือ การกำจัดความโง่เขลาออกจากใจ หรือวิธีแก้โง่นั่นเอง ฉะนั้น จึงเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับทุกคนที่ไม่อยากโง่ จะต้องหมั่นภาวนาในเรื่องต่อไปนี้คือ

• การศึกษาศิลปวิทยาการต่าง ๆ นับเป็นขั้นต้นของภาวนา พยายามหาความรู้ ใส่ตัว ความรู้ที่จำเป็นโดยย่อมี ๒ อย่างคือ ความรู้ทางโลกและความรู้ทางธรรม จะเรียกว่า วิชาชีพ และวิชาประคองชีพก็ได้ ผู้รู้ท่านเปรียบเทียบไว้น่าฟังว่า วิชาชีพเหมือนอาหาร วิชาประคองชีพ เหมือนยากันบูด จะขาดเสียมิได้

• การวิจัยงานที่ทำ หมายถึง การหัดทำงานด้วยปัญญา คิดอ่านหาวิธีทำให้ ก้าวหน้ากว่าเดิม หัดยกเลิกเพิกถอนการกระทำที่งมงายเสีย ทำด้วยเหตุผล ไม่เอาแต่ใจตัวเป็นใหญ่

• สมถะ คือ การทำใจให้หายว้าวุ้น พบกับความสุขสงบ เริ่มด้วยหัดสงบกาย ต่อจากนั้นก็หัดสงบวาจา สุดท้ายก็หัดสงบใจ

• วิปัสสนา คือ การใช้ปัญญาศึกษาให้รู้แจ้งสภาวะทั้งหลายตามความเป็นจริง เมื่อ รู้แจ้งแล้วก็จะปฏิบัติต่อเรื่องนั้น สิ่งนั้นได้ถูกต้องตามที่ควรเป็น

สรุปก็คือ เรียน วิจัย สงบจิต พิจารณาความจริง นี่แหละคือ สิ่งที่เป็นงานของภาวนา ซึ่งจะเห็นได้ว่า มิใช่เรื่องยากเย็น เกินความสามารถที่จะทำได้แต่ประการใดเลย เมื่อภาวนาบ่อยเข้าก็กลายเป็นความชำนาญ ถึงขั้นสามารถปฏิบัติได้ทุกเวลา ทุกสถานที่ อันจะนำความสงบเย็น ความสุข และความเจริญมาสู่ตนอย่างไม่มีที่สิ้นสุด